Johan Galtung
LISTIN AÐ FRIÐI
"Si Vis Pacem para Pacem" (Ef þú vilt frið, búðu þig undir frið)
Johan Galtung
Í ár heiðrum við prófessor Johan Galtung sem í gegnum feril sinn sem spannar 70 ár varð viðurkenndur sem faðir nútíma friðarfræða. Hann hefur verið höfundur og meðhöfundur meira en 1.600 greina og yfir 160 bóka sem tengjast friðarfræðum. Hann hefur starfað sem prófessor í friðarfræðum við háskóla um allan heim og kennt þúsundum einstaklinga og hvatt þá til að helga líf sitt eflingu friðar og fullnægja grundvallarþörfum manna.
Hann miðlaði málum í meira en 150 átökum milli þjóða, trúarbragða, staðbundinna samfélaga og borgaralegs samfélags, t.d. milli Norður- og Suður-Kóreu og Ísraels/Palestínu, á Persaflóasvæðinu og fyrrum Júgóslavíu.
Galtung fæddist árið 1930 í Ósló í Noregi og varð stærðfræðingur, félagsfræðingur, stjórnmálafræðingur og stofnandi friðarfræða. Hann stofnaði Alþjóðlegu friðarrannsóknarstofnunina í Ósló (1959), fyrstu akademísku rannsóknarmiðstöð heims á sviði friðarfræða og hið áhrifamikla Journal of Peace Research (1964). Hann hjálpaði til við að stofna tugi friðarmiðstöðva um allan heim og (2000) fyrsta friðarfræðiháskóla heims á netinu (TRANSCEND). Til vitnis um arfleifð hans eru friðarrannsóknir nú kenndar og rannsakaðar í háskólum um allan heim og stuðla að friðarumleitunum í átökum víða um heim.
Hann var dæmdur í sex mánaða fangelsi í Noregi, þá 24 ára gamall, fyrir að gegna herþjónustu af samviskuástæðum, eftir að hafa gegnt herþjónustu í 12 mánuði, á sama tíma og þeir gegndu herþjónustu. Hann samþykkti að þjóna 6 mánuðum til viðbótar ef hann gæti unnið að friði, en því var hafnað. Í fangelsinu skrifaði hann fyrstu bók sína, Gandhi's Political Ethics, ásamt leiðbeinanda sínum, Arne Naess.
Sem viðtakandi yfir tugi heiðursdoktorsnafnbóta og prófessorsstaða og margra annarra viðurkenninga, þar á meðal Right Livelihood Award (einnig þekkt sem önnur friðarverðlaun Nóbels), er Johan Galtung enn skuldbundinn til að rannsaka og stuðla að friði.
JOHAN GALTUNG
Fæðingarstaður: Ósló, Noregi
Fæðingardagur: Nóvember 24, 1930
Menntun: Doktorspróf í stærðfræði (1956); Doktorspróf í félagsfræði (1957)
Vefsíða TRANSCEND: http://www.transcend.org/
Vefsíða Galtung Institut: http://www.galtung-institut.de/
Friðarverðlaun Leifs Eiríkssonar
Friðarverðlaun Leifs Eiríkssonar eru veitt af Stofnun friðar 2000 í samvinnu við Mirpuri-stofnunina og eru kennd við Leif Eiríksson sem uppgötvaði Vínland árið 1000. Sama ár samþykktu víkingar Íslands að leysa ágreining sinn um trúarbrögð með friðsamlegum hætti og lögðu niður vopn sín á Alþingi. Þetta varð hornsteinn friðarmenningar sem hefur varað æ síðan. Á meðan ofbeldisstyrjaldir herjuðu á heimsbyggðina urðu Íslendingar eina þjóðin í heiminum sem aldrei bar vopn.
Friðarverðlaun Leifs Eiríkssonar eru veitt því fólki um allan heim sem í dag iðkar þessa friðarmenningu. Það var fyrst kynnt árið 2001 fyrir Gabriel Wolff, ungum ísraelskum hermanni sem var fangelsaður fyrir að sýna hugrakka mótspyrnu við að halda byssu gegn samborgurum sínum. Annar viðtakandi var bandaríska þingkonan Barbara Lee eftir að hún gerðist einn her í þágu friðar og einn af 431 þingmanni fulltrúadeildarinnar og 100 öldungadeildarþingmönnum var andvígur því að veita Bush forseta heimild til að beita stríðsvaldi fyrir innrásina í Írak.
